Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Rud Wielkich    17.06.2018

W końcu mogę zaprosić was w moją najbliższą okolicę… To ciche, spokojne i zielone miejsce na mapie województwa śląskiego leży zaledwie kilkanaście kilometrów od głośnej aglomeracji górnośląskiej. Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Rud Wielkich ?️?????? to potężny kompleks zajmujący powierzchnię prawie 50 000 ha, który jest największym parkiem w województwie na terenie którego znajduje się wiele szlaków pieszych oraz rowerowych. W czasie jednodniowej wycieczki odwiedzicie przepiękny rezerwat leśno-stawowy “Łężczok” ???, zobaczycie kilkusetletnie dęby posadzone przez cystersów ? oraz ponad 700-letni zespół pałacowo – klasztorny w Rudach. Najmłodszych oraz wszystkich miłośników zabytków techniki do Rud przyciągnie z pewnością także przejażdżka zabytkową kolejką wąskotorową ????.

Dziś odbędziemy wycieczkę w czasie śladem cystersów, którzy przybyli na Górny Śląsk ponad siedem wieków temu. Zakonnicy mieli ogromny wpływ na rozwój życia religijnego i kulturowego na terenie całego Śląska. Poza krzewieniem wiary oraz zgłębianiem nauk braciszkowie zajmowali się także rzeczami praktycznymi jak choćby : budowanie stawów hodowlanych (np. rezerwat “Łężczok”), uprawa roli, sadzenie lasów (np. kilkuset letnie dęby w parku krajobrazowym), wytyczanie ścieżek i co najważniejsze wzniesienie potężnego klasztoru w Rudach, który możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. Dlatego dziś na Górnym Śląsku cystersom zawdzięczać możemy nie tylko spadek duchowy czy kulturowy ale i także dzięki ich pracowitości i zaradności do dziś korzystamy z dóbr materialnych wybudowanych lub zapoczątkowanych przez “opatów w białych habitach”.

Rezerwat przyrody “Łężczok”

Naszą niedzielną wycieczkę rozpoczynamy od rezerwatu “Łężczok”, który położony jest w samym sercu PK Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Chcąc wybrać się na spacer lub przejażdżkę po “Łężczoku” auta należy pozostawić na niewielkim parkingu leśnym w miejscowości Babice tuż przy wejściu do rezerwatu  (przy drodze z Rud do Raciborza). 

Rezerwat leśno-stawowy Łężczok utworzony został w staworzeczu Odry zajmuję powierzchnię 408 ha z czego 247 ha zajmują stawy. Początki gospodarki rybno-stawowej sięgają XIII wieku, którą zapoczątkowali mnisi z pobliskiego klasztoru cystersów w Rudach. Rezerwat znajduje się na szlaku wędrówek ptaków wodnych i błotnych. Łączna liczba ptaków spotykanych w rezerwacie wynosi ok. 190 co stanowi 50% gatunków występujących na terenie całej Polski. W rezerwacie spotkamy m.in bociana czarnego, łabędzi niemego, perkozy, trzmielojada czy kormorany.

Rezerwat jest dobrym miejscem do spędzenia aktywnego wypoczynku. Dzięki wytyczonym ścieżkom rowerowym oraz szlakom turystycznym miejsce to idealnie nadaje się na długi spacer lub wycieczkę na dwóch kółkach np. do pobliskiego Raciborza lub Rud. Dodatkowym atutem tego miejsca jest cisza, spokój i brak pojazdów mechanicznych.

Na terenie rezerwatu dla odwiedzających wybudowano drewnianą platformę widokową na stawie Salm Duży oraz wieżę widokową w okolicach stawu Babiczak Północny. Podczas wycieczki po rezerwacie natrafimy także na zniszczony zabytkowy pałacyk myśliwski z roku 1783 wybudowany przez cystersów (obecnie w ruinie). 

Pocysterski zespół klasztorny w Rudach

Po spacerze na łonie natury w rezerwacie “Łężczok” udajemy się do pobliskich Rud, które ponad 700 lat temu założyli przybywający na te tereny cystersi.

Leżący na Europejskim Szlaku Cysterskim – Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach, nie tak dawno będący również siedzibą książęcą, jest obecnie jednym z najcenniejszych architektonicznych zabytków Górnego Śląska, a przez to chlubą i wizytówką całego województwa śląskiego. Przeszło 700-letni, obiekt stanowi cenne dziedzictwo kulturowe. Zniszczony w wyniku działań wojennych w ostatnich dniach II Wojny Światowej, doczekał się możliwości przywrócenia dawnej świetności. Obecni pełni funkcje ośrodka duchowego, artystycznego i edukacyjnego. 

 Sanktuarium MB Pokornej w Rudach – Bazylika Mniejsza Wniebowzięcia NMP w Rudach to gotycki kościół sięgający XIII wieku, z obrazem Matki Bożej Rudzkiej, prawdopodobnie również z XIII wieku, który otrzymała pierwsza rudzka fundacja klasztorna. W roku 2000 został koronowany koronami papieskimi

Opactwo w Rudach – pierwsza fundacja klasztorna powstała tu w I połowie XIII wieku, obecny kompleks składa się z zabytkowej bazyliki, średniowiecznego klasztoru oraz późniejszego, barokowego pałacu. Od kilku lat, kiedy zespół przejęła diecezja gliwicka, cały rudzki kompleks klasztorny został odremontowany i prezentuje się wspaniale, nad stawem, w otoczeniu starodrzewia stanowi jeden z najcenniejszych zabytków architektury w województwie śląskim, wokół powstała ścieżka dydaktyczna, prowadząca po malowniczej, zielonej okolicy

Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach sąsiaduje z rozległym parkiem krajobrazowym, a kilka wiekowych dębów rośnie tuż przy jego murach. 
Najstarszym z nich jest dąb szypułkowy “Cysters”, najstarsze drzewo w parku. Jego wiek szacuje się na 450 lat, ma około 32 m wysokości a jego obwód pnia wynosi 720 cm. Wśród tych wiekowych drzew rośnie kilka nowych, posadzonych na początku XXI wieku.

Zabytkowa Kolejka Wąskotorowa w Rudach

Nieopodal zespołu klasztorno-pałacowego znajduje się Zabytkowa Stacja Kolejki Wąskotorowej w Rudach, która obecnie jest jedną z najciekawszych atrakcji na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Dawna kolejka wąskotorowa wybudowana w latach 1897-1903 służyła niegdyś do przewozu węgla oraz drewna ale także pasażerów na trasie Gliwice – Racibórz (51 km). Obecnie udało się ocalić od całkowitego zniszczenia i udostępnić  turystom 6 km trasy ze wsi Stanica (gmina Pilchowice) do Paproci (dzielnica Rud).

Główną atrakcją kolejki jest zabytkowa stacja w Rudach, będąca największą stacją na całej byłej linii wąskotorowej z Gliwic do Raciborza. Kolejka kursuje w okresie letnim na dwóch odcinkach: dwukilometrowym Rudy – Paproć oraz czterokilometrowym Rudy – Stanica. Stacja w Rudach otwarta jest dla zwiedzających przez cały rok, na terenie stacji znajduje się również dziecięcy park liniowy, punkt gastronomiczny oraz makiety kolejowe.

LINKI :